Stabil Kripto Paralar Nereden Ortaya Çıktı?
Son yıllarda, kripto paraların popülaritesi önemli ölçüde artmıştır. Bitcoin ve Ethereum gibi öncü kripto paralar, büyük ölçekli yatırımcılardan gelen ilgi ve yatırım sayesinde değerlerini katlayarak büyümüşlerdir. Bununla birlikte, kripto paraların değeri zaman içinde büyük dalgalanmalar gösterebilir ve bu da yatırımcılar için risk teşkil eder. İşte burada stabil kripto paralar devreye girer. Çeşitli çalışma prensipleri olan bu kripto paralar eski finansal sistemin itibari para transfer sistemlerinin kripto paralara yetişememesinden dolayı ortaya çıkmıştır ve popülerlik kazanmıştır.
Stabil Kripto Paralar Nedir?
Stabil kripto paralar, değerlerinin daha stabil olması için tasarlanan kripto paralardır. Genellikle belirli bir varlığa, dövize veya endekse bağlı olarak değerleri sabitlenir. Bu sayede, stabil kripto paralar kripto piyasalarındaki volatiliteye karşı bir koruma sağlar ve daha öngörülebilir bir değer sunar.
Stabil Kripto Paraların Türleri
Stabil kripto paralar, temel olarak üç kategoriye ayrılır:
İtibari Para Destekli Stabil Kripto Paralar
Bu tür kripto paralar, genellikle belirli bir oranda geleneksel para birimlerine (ör. Amerikan Doları, Euro) bağlıdır. Bu bağlantı, değerlerinin belirli bir fiat para birimine göre istikrarlı kalmasını sağlar. Örnek olarak, Tether (USDT) ve USD Coin (USDC) gösterilebilir.
Kripto Varlık Destekli Stabil Kripto Paralar
Bu tür kripto paralar, diğer kripto varlıkların (ör. Bitcoin, Ethereum) değerine bağlıdır. Kripto varlık destekli stabil kripto paralar, değerlerini diğer kripto varlıkların değerlerinden türeterek, genellikle merkezi olmayan ve güvenilir bir yapı sunar. Örnek olarak, DAI ve LUSD gösterilebilir.
Algoritmik Stabil Kripto Paralar
Bu tür kripto paralar, değerlerini sabit tutmak için önceden belirlenmiş algoritmalar kullanır. Bu algoritmalar, arz ve talep dengesini koruyarak değerlerini istikrarlı tutmaya çalışır. Örnek olarak, Ampleforth (AMPL) gösterilebilir.
Stabil Kripto Paraların Denkliği Neden Bozulur
Bir stabil kripto değerini nereden aldığına göre denklik bozulma durumu da farklılaşabilir. Örneğin itibari para destekli olan USDC, 2023 yılında USD karşılığını tuttuğu bankalardan biri olan SVB'nin batması durumunda kısa süreliğine USD denkliğini kaybetmiştir.
Eğer söz konusu olan kripto para destekli bir stabil kripto paraysa, tutulan karşılıklar artık dolaşımdaki stabil kripto paranın değerinden düşük bir konuma geldiyse stabil kripto para değerini kaybedebilir. Bu durum algoritmik stabil kripto paralarda da aynı şekilde gerçekleşir; algoritmanın sınırları dışında değerler oluşursa Terra Luna ekosistemi gibi bütün ekosistem çökebilir ve sistemin ana kripto parası olan UST'nin denkliğini kaybetmesi gibi bir durum oluşabilir.